سیلیکاژل کروماتوگرافی ستونی یا Column chromatography silica gel یکی از تکنیک های بسیار تحسین شده برای جداسازی و همچنین تجزیه و تحلیل انواع ترکیبات پیچیده آلی است.
تمام روش های کروماتوگرافی - به استثنای TLC - از ستون ها برای فرآیند جداسازی استفاده می کنند. کروماتوگرافی ستونی جایگاه ویژه ای برای اهداف آماده سازی و همچنین کنترل واکنش در سنتز آلی پیدا کرده است. اهمیت کروماتوگرافی ستونی عمدتا به دلیل عوامل زیر بستگی دارد:
- روش بسته بندی ساده
- فشار کاری کم
- هزینه کم برای ابزار
کروماتوگرافی ستونی بسته به اینکه چگونه حلال در ستون جریان دارد به دو دسته تقسیم می شود. اگر به حلال اجازه داده شود با گرانش به پایین ستون حرکت کند، کروماتوگرافی ستونی گرانشی نامیده می شود. اگر حلال با فشار مثبت هوا به پایین ستون حرکت کند کروماتوگرافی فلاش نامیده می شود.
جاذب سیلیکاژل
ژل سیلیکا SiO2 و آلومینا Al2O3 دو جاذب هستند که معمولا توسط شیمیدانها برای کروماتوگرافی ستونی استفاده می کنند. این جاذب ها در اندازه مش مختلف عرضه می شوند.
اندازه ذرات جاذب سیلیکاژل بر جریان حلال از طریق ستون تاثیر دارد. ذرات کوچکتر سیلیکاژل (مقادیر بیشتر مش) برای کروماتوگرافی فلاش استفاده می شوند؛ ذرات بزرگتر سیلیکاژل (مقادیر پایین مش) برای کروماتوگرافی گرانشی استفاده می شود.