زئولیت به کانی های ریز متخلخل آلومینوسیلیکات گفته می شود که معمولاً به عنوان جاذب و کاتالیزور کاربرد دارد. اصطلاح زئولیت در اصل در سال 1756 توسط Axel Fredrik Cronstedt متخصص معدن شناسی سوئد ایجاد شد.
زئولیت به طور طبیعی موجود می باشد اما در مقیاس وسیع به صورت صنعتی نیز تولید می شود. تا ماه دسامبر سال 2018 به میزان 245 چارچوب منحصر به فرد زئولیت و بیش از 40 چارچوب طبیعی زئولیت شناسایی شده است. هر ساختار زئولیت جدید که به دست می آید توسط کمیسیون انجمن بین المللی ساختار زئولیت مورد بررسی قرار می گیرد و یک کلمه اختصاری سه حرفی برای آن تعیین می شود.
زئولیت ساختاری متخلخلی دارد که می تواند انواع مختلفی از کاتیون ها مانند Na+ ،K+ ،Ca+2 ،Mg+2 و غیره را در خود جای دهد. این یون های مثبت نسبتاً آزاد نگه داشته می شوند و به راحتی می توانند در محلول تماس با دیگر ترکیبات و مولکول ها مبادله شوند.
زئولیت طبیعی در جایی ایجاد می شود که سنگ های آتشفشانی و لایه های خاکستر با آب های قلیایی زیرزمینی واکنش می دهند. زئولیت همچنین در محیط های پس از رسوب گذاری در بازه های زمانی هزاران تا میلیون ها سال در حوضه های کم عمق دریایی متبلور می شود. زئولیت طبیعی به ندرت خالص است و در درجات مختلف توسط مواد معدنی دیگر ، فلزات ، کوارتز یا سایر زئولیت ها آلوده می شود.
محصولات زئولیت مهم صنعتی به صورت مصنوعی تولید می شوند. روش های معمول مستلزم گرم شدن محلول های آبی آلومینا و سیلیکا با هیدروکسید سدیم است. معرف های معادل شامل سدیم آلومینات و سدیم سیلیکات می باشد. تغییرات بیشتر شامل استفاده از عوامل هدایت کننده ساختار (SDA) مانند کاتیون های آمونیوم کواترنری (چهارتایی) است.
محصولات زئولیت مصنوعی دارای مزایایی اصلی نسبت به زئولیت طبیعی می باشد. زئولیت سنتزی بصورت یکنواخت و فاز خالص تولید می شود. همچنین با روش های سنتزی می توان ساختارهایی از زئولیت را تولید کرد که در طبیعت دیده نمی شوند. از آنجا که مواد اولیه اصلی مورد استفاده برای تولید زئولیت ها سیلیس و آلومینا است که از فراوانترین اجزای معدنی موجود در زمین هستند ، امکان تأمین زئولیت ها عملا نامحدود است.
بیش از 200 زئولیت سنتزی وجود دارد که با یک فرآیند تبلور آهسته یک ژل سیلیکا-آلومینا در حضور مواد قلیایی و قالب های آلی ، سنتز شده اند. از نظر تئوری می توان ساختارهای بیشتری را ساخت. علاوه بر ایجاد تغییر در ساختار، محصولات زئولیت را می توان با انواع دیگر اتم ها در آن ها ساخت تا از نظر شیمیایی جالب و فعال شوند. یکی از فرایندهای مهم مورد استفاده برای انجام سنتز زئولیت ، فرآوری سل-ژل است. خصوصیات محصول به ترکیب مخلوط واکنش ، pH سیستم ، دمای عملکرد ، زمان "بذر" قبل از واکنش ، زمان واکنش و همچنین الگوهای مورد استفاده بستگی دارد. در فرآیند سل-ژل برای ساخت زئولیت سنتزی ، سایر عناصر (فلزات ، اکسیدهای فلز) می توانند به راحتی ترکیب شوند.
از زئولیت به عنوان بستر تبادل یونی در تصفیه آب خانگی و تجاری ، نرم سازی و سایر موارد استفاده می شود. در شیمی ، از زئولیت برای جداسازی مولکول ها استفاده می شود (فقط مولکول هایی با اندازه و شکل خاصی می توانند از آن عبور کنند) ، و به عنوان تله هایی برای مولکول ها استفاده می شود تا بتوان آن ها را تجزیه و تحلیل کرد.
همچنین از زئولیت به عنوان کاتالیزور و جاذب استفاده می شود. ساختار منافذ کاملاً مشخص و اسیدیته قابل تنظیم آن ها باعث می شود که در واکنش های مختلف بسیار فعال شوند.
محصولات زئولیت توانایی جداسازی دقیق گازها از جمله حذف H2O ، CO2 و SO2 از جریان های گاز طبیعی با گرید پایین را دارند.
زئولیت برای کمک به نقره در انتشار نور به طور طبیعی کشف شدند که ممکن است با نورهای فلورسنت یا LED ها رقابت کند.
سیستم های تولید اکسیژن روی صفحه (OBOGS) و غلیظ کننده های اکسیژن از زئولیت ها بهمراه جذب نوسان فشار برای از بین بردن نیتروژن از هوای فشرده برای تأمین اکسیژن برای لوله های هوا در ارتفاعات و همچنین اکسیژن خانگی و قابل حمل استفاده می کنند.
در میان کاربردهای مختلف محصولات زئولیت، کاربرد زئولیت بعنوان کاتالیست از اهمیت ویژه ای برخوردار است و لازم به ذکر است که مهمترین کاربرد کاتالیزور زئولیت در صنایع پالایش و پتروشیمی می باشد.
کاتالیزور زئولیت در پردازش هیدروکربن و در فرایندهای تبدیل شیمیایی استفاده می شود. خصوصیاتی که زئولیت را به یک کاتالیست همه کاره تبدیل می کند: سطح داخلی کاتالیست زئولیت در مقایسه با سیلیس های آمورف و آلومیناهایی که به طور سنتی در تهیه کاتالیزور استفاده می شود زیاد بوده و از نظر حرارتی بسیار پایدار است. منافذ کاتالیزور زئولیت کاملاً مشخص هستند و اندازه منافذ توسط ساختار کریستالوگرافی تعیین می شود. روزنه های منافذ حاکم بر دسترسی سطح داخلی ممکن است با تبادل یونی ، اشباع پس از آن یا واکنش شیمیایی با ترکیبات خاص ، تغییر کند. فروش محصولات کاتالیست زئولیت شرکت Clariant کشور سوئیس توسط شرکت پرتوشار انجام می شود.
کاتالیست, کاتالیزور, کاتالیست نفتی, کاتالیزور نفتی, زئولیت, پودر زئولیت, کاتالیست زئولیت, کاتالیزور زئولیت, فروش کاتالیست, فروش کاتالیزور, فروش کاتالیست نفتی, فروش کاتالیزور نفتی, فروش زئولیت, فروش پودر زئولیت, فروش کاتالیست زئولیت, فروش کاتالیزور زئولیت,